Ik brak toen ik besefte wat mijn verslaving anderen aan had gedaan

In een miniserie van vier delen vertelt Mark Lettinga (37) ons zijn verhaal over verslaving. Hij is nu drie jaar clean na twintig jaar drank- en drugsgebruik. Zijn missie: anderen de ogen openen. Zo hadden zijn ouders bijvoorbeeld geen idee van de ernst van zijn verslaving. Maar daar komen ze wel achter. Vandaag de derde aflevering: de kliniek.

De kliniek

Mark Lettinga keek nog één keer achterom: daar liepen zijn ouders. Wat zouden ze op dat moment denken? Hij wist alleen wat hij zelf voelde: diepe, zware teleurstelling. Een complete nederlaag. ,,Dat was een vreemd moment, toen ik hen de andere kant zag oplopen en ik door een lange gang naar de ‘detox’ moest. Mijn ouders hadden me naar de kliniek gebracht en waren meegegaan naar binnen. Nu moest ik alleen verder.”

Het is 3 augustus 2015 en Mark heeft de twee weken tussen de intake en zijn opname in de kliniek niet bepaald stilgezeten. ,,Ik heb in die korte periode heel veel gebruikt. Ik vroeg me van alles af: hoe is het zover gekomen? En hoe gaat mijn leven er hierna uitzien? Ik wist dat ik maandags de kliniek in zou gaan en heb tot en met de zaterdag ervoor ‘volle bak gebruikt’. Ik dacht: zondag uitbrakken en dan ben ik maandag wel ‘nuchter’.”

Mark zijn berekening klopte niet helemaal: hij mocht een nachtje op de detox blijven, om verder ‘uit te brakken’. ,,Er zijn ook mensen die veel meer nachten moeten afkicken. Eerst dacht ik: zo, die zit er veel dieper in dan ik. Maar bij SolutionS, zo heet de kliniek, leer je al heel snel dat je zo niet kunt kijken. Iedereen die daar zit, is verslaafd. Het maakt niet uit wie je bent, wat je doet, waar je vandaan komt, welk middel je gebruikt of de hoeveelheid van het middel; iedereen is gelijk. Punt.

Mark leert luisteren
Mark spreekt lovend over SolutionS met een aanpak die hem uiteindelijk tot inzicht deed komen. Al duurde dat wel even.

,,Ze leveren heel goede zorg en hebben hele goeie counselors die zich volledig kunnen inleven in je situatie, ook omdat een aantal van hen ervaringsdeskundigen zijn. Hen durf je daardoor sneller in vertrouwen te nemen.” De locatie van de kliniek, midden op de Veluwe, zorgt ervoor dat Mark tot rust komt én eindelijk tot zichzelf komt. ,,Je hebt daar geen tv, geen radio, geen internet en een maand lang praktisch geen contact met de buitenwereld. Er is een strak en duidelijk dagritme.”

Naast gezamenlijke eetmomenten bestaat die structuur uit meditatie, groepstherapie, individuele therapie, boswandelingen en stiltemomenten. Mark voegt zich ernaar, maar kijkt nog steeds vooral naar anderen. ,,De eerste tien dagen praatte ik vooral over wat ik zag bij anderen. Mijn counselor doorbrak dat, hij zei: ‘ik ben hier de counselor, jij zit hier voor jezelf, niet voor anderen’. Ik kreeg een stiltedag opgelegd; ik deed wel mee aan alle activiteiten, maar had een button op dat ik stil moest zijn. En hoe gek dat ook klinkt: het werkte. Ik luisterde eindelijk echt naar anderen en ik deed inzichten op die echt binnenkwamen. Op die dag ben ik voor het eerst echt in herstel gekomen.”

Er volgen meer confronterende momenten. Zo leest elke nieuwkomer aan de hele groep zijn zelf opgeschreven levensverhaal voor, waarna anderen daarop mogen reageren. ,,Je geeft jezelf daarmee volledig bloot en je komt erachter dat mensen die verslaafd zijn, echt de meest uiteenlopende levens hebben geleid. Je verhaal voorlezen is heftig en ook de herkenning die je voelt bij een aantal van de andere verhalen, doet veel met je.” Wat dat precies teweegbrengt, schrijft Mark dagelijks op formulieren die onderdeel zijn van het programma. Met zijn counselor bespreekt hij wat er uitkomt.

Familiedag
So far, so good. Maar de grootste confrontatie moet nog komen. ,,Op de derde vrijdag na de opname is het familiedag, aan het einde van de derde week van mijn verblijf daar dus. Aan mijn vader, moeder, zus en broertje was gevraagd elk een schadebrief te schrijven: een brief waarin staat welke schade ik elk van hen heb aangedaan in de jaren dat ik gebruikte.”

Marks ouders hebben inmiddels ook een middag meegemaakt waarop hen wordt verteld hoe een verslaafde leeft en denkt: het liegen en bedriegen en de manieren van manipulatie worden blootgelegd en doen de vader en moeder van Mark beseffen dat ook hun zoon zo leefde en hen aan alle kanten beloog en bedroog. ,,Dat heeft heel wat bij hen teweeggebracht”, weet Mark. ,,Toen beseften ze pas dat ik óók zo was en wat verslaving allemaal inhoudt.”

De brieven die de vier gezinsleden schrijven zijn dan ook heel verschillend: elk lid van Marks gezin heeft zijn verslaving anders beleefd. Ze beschrijven elk wat Mark en zijn gedrag met hen heeft gedaan. ,,Dat liegt er niet om. Dan breek je. Dat is zó heftig. Bij die van mijn zus brak ik echt, toen heb ik zó gejankt. Zij heeft alles doorgehad, bij haar was mijn schaamte het grootst.”

De bedoeling van de schadebrieven is de verslaafde te laten inzien wat het resultaat is van het gedrag dat de verslaving heeft teweeggebracht. ,,Hun vertrouwen in mij was gedaald tot het nulpunt. Mijn strategie van liegen en bedriegen had heel veel aangericht, veel meer dan ik tot dan toe besefte.”

Tijdens de familiedag is er een moment waarop Mark en zijn broertje samen buiten staan te roken. ,,Mijn broertje zei op dat moment: ik heb nooit de grote broer gehad die ik wilde. Toen braken we allebei. Janken, natuurlijk. Maar we waren toen wel eindelijk eerlijk tegen elkaar.” In de jaren dat Mark hevig gebruikte, had zijn broertje steeds meer afstand van hem genomen.

,,Hij dacht: laat Mark maar kletsen, ik geloof hem toch niet meer. Mijn zus, mijn zorgzame zus, is er altijd geweest. Hoe erg het ook was en hoe ik haar ook behandelde. Maar onze relatie heeft een grote deuk opgelopen en tijdens mijn herstel zijn er ook periodes geweest dat we elkaar niet zagen. Nu gaat het heel goed, daar ben ik heel dankbaar voor.” (In deel 4 lees je over een bijzonder moment waarop zijn zus toont dat zij Mark vertrouwt).

Afscheidsbrief
Tijdens zijn jarenlange gebruik had Mark verschillende relaties. Eén daarvan, een vierjarige relatie, was nog niet goed afgesloten. ,,Ik praatte veel over mijn ex-vriendin in de kliniek, ik begreep zelf niet eens zo goed waarom. Mijn counselor zei: je komt nu pas bij je emoties, je voelt nu pas wat het eindigen van die relatie met je heeft gedaan. Schrijf haar een afscheidsbrief, zodat je het voor jezelf kunt afsluiten. Dat heb ik gedaan: ik heb geschreven over alles wat we in die vier jaar hebben beleefd, ook alle momenten waarop ik haar verkeerd heb behandeld: aangestuurd heb op ruzie, etcetera.” Mark bewaart de brief en leest hem nadien nog vele, vele malen maar hij heeft de brief bewust nooit verstuurd.

Intussen werkt Mark in de kliniek aan zijn herstel, hij maakt opdrachten in een werkboek en schrijft een terugvalpreventieplan. ,,SolutionS werkt met het Minnesotamodel, een model in twaalf stappen waarbij eerlijkheid, openheid en bereidwilligheid centraal staan. Je moet volledig open, eerlijk en bereid zijn om aan je verslaving te werken, anders lukt het niet om in herstel te komen.”

Het model is gebaseerd op dat van de Anonieme Alcoholisten (AA) en het effect ervan is bewezen. Mark leert dat zijn verslaving een chronische, progressieve ziekte is en stopt alle tips en adviezen in zijn mentale rugzak. Zo wordt hij klaargestoomd om nuchter weer onderdeel te kunnen uitmaken van de maatschappij. ,,Ik heb geleerd van dag tot dag te denken en te leven. Ik heb geleerd met mijn emoties om te gaan en heb inzicht gekregen in het gedrag dat ik heb vertoond en de schades die ik anderen heb aangedaan. Na een maand was ik er zodoende klaar voor om de wereld weer in te gaan.”

Volgende week lezen we in het vierde en laatste deel hoe het Mark vergaat in het echte leven. Zal hij het redden, weer thuis op de bank? En zo ja, hoe pakt hij zijn leven weer op?

Tekst: Tine van Knijff-van Hijum

Terug naar vorige pagina

Blog

Ik brak toen ik besefte wat mijn verslaving anderen aan had gedaan

Contact

Ga naar...

Social media